CHAPTER 12 -DẶM TRƯỜNG

  THE GRAPES OF WRATH--John E. Steinbeck

             DẶM TRƯỜNG

"Hàng hàng lớp lớp người di tản bỏ lại đằng sau bao nỗi kinh hoàng. Những chuyện không ngờ từng xảy ra với họ; từ nỗi niềm cay đắng do lòng người tàn độc nhưng cũng nhờ đó phát sinh ra vẻ đẹp của một niềm tin luôn luôn rực sáng."  (John E. Steinbeck / chapter 12)

*****

 Xa lộ 66 là con lộ chính của di dân; trải bê tông kiên cố, xuyên qua  khắp miền đất nước. Nhìn bản đồ con đường được uốn khúc mềm mại nối Missisippi đến vùng Bakerfield, đi qua bao miền đất đỏ rực hay xám ngắt, vòng vèo qua nhiều ngọn núi, xong qua biên giới tiểu bang rồi lọt vào sa mạc ghê rợn này qua sa mạc khủng khiếp khác. Con đường lại vòng vèo qua núi non hiểm trở trước khi vào tiểu bang trù phú California.

LỘ TRÌNH GIA ĐÌNH TOM JOAD ĐẾN CALIFORNIA TRONG TÁC PHẨM CỦA JOHN STEINBECK 

Xa lộ 66, rõ ràng nó là đường đi nước bước đầu tiên cho những ai từng chiến đấu sinh tồn hay chạy trốn trận bụi kinh hoàng (dust bowl)và nạn đất đai bị thu tóm dưới tiếng gầm rú của máy cày và chủ đất tước đoạt. Và gồm cả tai nạn hoang mạc đang lấn dần lên huớng bắc. Họ chạy nạn, tránh bao ngọn lốc kinh hoàng của Texas hay nạn lụt ghê gớm đã tước đi sự trù phú của đất đai. Chúng đã  đánh cắp đi chút vốn liếng cỏn con còn lại của người dân vùng này. Người ta vật lộn với bao niềm cay đắng. Họ từ mọi ngã đường cùng đổ dồn vào xa lộ 66, từng manh danh là Mẫu Lộ ( The Mother Road) một con đường chạy nạn.

 hẻm sông RIO GRANDE

   Mấy địa danh như Clarksville, Ozark,Van Buren và Fort Smith tất cả nằm trên đường 64, chấm dứt ở tiểu bang Arkansas. Mọi huớng đổ dồn vào Oklahoma City -- xa lộ 66 từ Tulsa tới, 270 từ McAlester đi lên, 81 từ Wichita Falls dưới miền nam lên, hay Enid ở vùng bắc. Edmond, Cliton, thì theo 66 đi về huớng tây qua Hydro, Elk City, Texola; giã từ Oklahoma.

(Panhandle: Vùng Cán Chảo: vùng đất phía tây Texas, trông tựa cán chảo của cái song - xem hinh ben canh )

 Giờ đây xa lộ 66 đi qua Vùng Cán Chảo (Panhandle) xứ Texas. Shamrock, McLean, Conway và Amarillo vùng màu vàng trên bản đồ. Qua Wildorado, Vega và hết Boise chúng ta sẽ giã từ Texas .
 New Mexico

 Vào New Mexico, con đường lại qua Tucumcari, Santa Rosa vượt qua rặng New Mexican con đường thiên lý này sẽ gặp Albuquerque từ đây bắt đầu Santa Fe con đường sẽ đi xuống gặp hẽm núi Rio Grande để đến Los Lunas , theo 66 lên phía tây sẽ đến ranh giới Nèw Mexico .

Holdbrook

   Giờ đây núi lại cao chớm chở. Arizona đã hiện ra trước mắt họ, Holbrook ,Winslow, Flagstaff đều ở những vùng cao này. Một vùng cao nguyên rộng lớn giờ càng lúc càng mở rộng trước mặt. Lại qua Ashfork, Kingman, lại những rặng núi đá, nơi này nước phải đi kéo về và bán lại. Giã từ những ngọn núi đá vỡ vụn dần hồi do ánh nắng (sun rotted mountains) của Colorado cho đến Arizona; đến khi thầy được những bờ sông lau sậy xanh um, bạn sắp giã biết Arizona rồi.

 California là đây, hình ảnh đầu tiên, thoạt bên kia bờ sông là một thị trấn bé nhỏ xinh xắn. Thành phố Needles,ngay bên con sông . Con sông này xem như chuyện lạ lùng ở vùng này vì chúng ta chỉ vượt qua phía đầu thị trấn, qua vùng cỏ cây cháy nắng là một sa mạc hoang vu. Xa lộ 66 sẽ vượt qua cái sa mạc khủng khiếp, đoạn đường bị nhòa đi bơi nắng cùng sự ngăn cản với những rặng núi đen giữa đoạn đường. Cuối cùng người ta đến được Barstow, qua thêm một đám sa mạc nữa và núi non cao lại cao thêm. Xa lộ 66 lại gắng sức trườn qua chúng, cuối cùng cũng vượt qua. Thình lình, dưới tầm mắt người ta, một thung lũng xinh tươi xuất hiện, những mảnh vườn xinh xinh , những vườn nho , nhiều căn nhà nho , cuối cùng là một thị trấn xuất hiện kia rồi.

  Ôi  Lạy Chúa! tất cả đều qua.

   Người ta đang đấu tranh vượt qua khổ nạn, tất cả đổ dồn vào Xa Lộ 66. Họ dùng xe nhỏ hay đoàn ngựa kéo. Bánh xe nghiến chầm chậm trên con lộ, họ đi suốt ngày không bao giờ ngơi nghỉ . Đêm về, họ dừng lại gần vùng nào có nước . Ban ngày người ta sẽ thấy những đầu máy xe cổ lổ phì phò phun những làn hơi nước đậm đặc, những thanh chuyền lực trong xe rệu rã vừa chạy vừa kêu lách cách. Cánh đàn ông lái những chiếc xe tải, chất đồ cao ngất,họ hồi hộp chú tai lắng tai nghe tiếng động của xe. Thị trấn còn xa không? Khoảng trống giữa các thị trấn là cả một sự hãi hùng. Nếu xe hư -à hoặc chuyện gì khác xảy ra, chúng ta có thể cắm trại nghỉ tạm đây trong thời gian chờ Jim chạy bộ về thị trấn phía đó mua vài thứ phụ tùng và chạy bộ về lại -bao nhiêu thức ăn phải dùng?

Hãy lắng nghe tiếng máy xe. Hãy lắng tai nghe thật kỹ tiếng bánh. Tất cả cảm giác của sự nghe giờ nằm ở tai bạn, ở hai bàn tay bạn đang xoa đều trên bánh lái; Sự lắng nghe này còn phát xuất từ lòng bàn tay bạn đang cảm nhận trên đầu núm cần số, lắng nghe này còn nằm ở cảm giác của đôi chân bạn đang dẫm thử trên sàn xe nữa . Hãy lắng tai nghe tiếng máy từ chiếc xe 'gà tàng' từ cái đời xửa đời xưa kia bằng tất cả khả năng của bạn; nếu có tiếng động lạ, nhịp máy không đều nữa? nó đồng nghĩa với chuyện bị giam lại giữa đường có thể một tuần không chừng? 

Có tiếng máy rột rạt rồi ư? không khéo là do mấy cái thanh truyền động. Chẳng hại gì. Thanh truyền động khi nào cũng kêu vậy dù đến khi Chúa Sống lại nó cũng kêu thế thôi, chẳng nguy gì. Nhưng để ý xem, tiếng xe vừa chạy vừa nghe bình bịch thế kia - bạn không nghe được sao? chúng ta cảm nhận ra điều gì đây? Có thể do dầu không tới, cũng có thể do hộp đạn bắt đầu hư?  Chúa ôi! nếu là hộp đạn, chúng bắt buộc phải làm gì? Hết tiền là cái chắc.

Thế tại sao ông Trời 'chết tiệt' cứ hui chúng ta suốt ngày thế? Xe lại không bò được chút nào. Hãy nhìn này. Lạy Chúa Toàn Năng, cái dây cu roa cho cánh quạt đứt rồi! Thôi tháo sợi dây ra và tạm thay vào sợi dây nhỏ này, để xem nó dài bao nhiêu, ta tạm nối lại hai đầu lại với nhau. Nào, hãy cho xe ráng chạy thật chậm gắng lết tới thị trấn gần đây, sợi dây này không kéo được lâu đâu . Nếu chúng ta chỉ cần tới California nơi cam đang mọc chờ chúng ta trước khi bình dầu này vỡ nát. Chúng ta chỉ có thể mong được điều này thôi.

 Còn mấy chiếc lốp  xe nữa đây?  Hai lớp bố mòn mất rồi. Chỉ còn một lốp. Nếu xe không nổ lốp do cán phải đá, nó gắng lắm còn đi hơn trăm dậm nữa thôi. Có thể thêm một trăm dậm nữa hay hư ống giữa đường? Ồ! đó là vài thứ bạn cần phai nghĩ đến. Chúng tôi cần có đồ vá lốp nữa chứ. Có khi chiếc xe này vừa chạy vừa xì hơi cũng nên. Sao ta không nghĩ đến chuyện làm thùng đựng đồ nghề trong xe, nó có thê giúp chạy hơn 5 trăm dặm đường trường. Thôi cứ tiếp tục khi nào nổ lốp hẳn hay. Chúng tôi xem chừng phải mua cái lốp khác rồi đây, nhưng, Chúa ơi, bọn họ bắt đầu 'chém' với cái giá quá cao cho cái lốp xe cũ. Họ xoi mói nhìn người khách nhà quê tới gần đó. Họ thừa hiểu người này phải tiếp tục đi, không thể nào trì hoãn chút nào. Thế là giá chiếc lốp cứ một mực cao lên.

Mua thì mua, không thì để lại đây. Ta không có sức nào cò kè mua bán đâu. Ta tới đây để bán lại mấy cái lốp. Làm sao ta cho không được. Ta có sức nào giúp được chuyện các người. Ta phải lo cho chuyện của ta trước.

  Thế ông biết thị trấn kế đây còn bao xa nữa?

Ngày qua ta thấy có đến 42 chiếc xe như ông bạn qua đây rồi. Các người từ đâu qua đây vậy? Các người muốn về đâu thế?

    -À, ông bạn cho California rộng lắm.

 Nó không lớn như bạn nghĩ. Cả nước Mỹ này cũng không lớn thế kia . Tất cả không rộng không lớn đủ như thế .  Không bao giờ đủ chỗ cho bạn cho ta, những hạng dân như bạn như ta, để nguòi giàu và kẻ nghèo cùng chung ở với nhau trong một nước , hay kẻ cắp và người lương thiện, kẻ đói khát và béo phì chung nhau. Thôi mấy ông nên về lại quê quán đi.

   -Đây là đất nước tự do, mọi người dân đều có quyền đi tới nơi đâu họ thích.

   Đây là điều BẠN nghĩ phải không ? Thế thì có bao giờ bạn nghe chuyện gì xảy ra ở ranh giới tuần tra ở Cali chưa ? Bọn cảnh sát từ Los Angeles lên tìm bắt số người khố rách như các người lại, bắt các người trở về . Bọn họ ra đủ điều- nào có đủ tiền mua đất ở đó chưa ? nếu không họ không cần các người . Nào, hạch hỏi bằng lái xe ? Đó, thấy chưa ? Bỏ cuộc cho xong . Không bằng lái xe, đừng hòng lọt vào.

   -Đây, là xứ tự do.

A, cứ cố tìm vài thứ tự do mà làm đi . Ông bạn nói tự do, thế thì cứ 'tự do' kiếm tiền (get jack) mà trả cho chuyện đó.

Ông không biết ở Cali lương cao lắm à? tờ quảng cáo đây này.

   Vớ vẩn! 

Bao nhiêu kẻ chạy lui rồi đấy. Bọn họ lừa ông bạn đấy. Thôi giờ có muốn mua cái lốp này hay không?

 Chúng tôi phải mua mà đi, nhưng, lạy Chúa, thưa ông, giá như vậy thì chúng tôi hết sạch tiền, lấy đâu đi tiếp đây.

   A! ta không phải là nhà từ thiện đâu nhé. Mua chiếc lốp đi!

Tôi nghĩ tôi phải mua thôi. Giờ lật chiếc lốp ra xem sao ?ông quả là thằng khốn nạn! nói lớp bố còn tốt, lỗ nứt sâu toang hoác đây nè?

Quái gì thế?  À, cũng được mà, ta có thấy cái gì xấu lắm đâu?

Ông không thấy sao,? khốn khiếp. Ông muốn 'chặt' bọn tôi đến 4 Đô La với cái lốp sắp toạc này sao? Tôi muốn chữi vào mặt ông đấy?

Hãy bình tĩnh đã nào. Ta nói với bạn rằng, ta không thấy gì hết. Đây, ta nói và ta làm. Ta bán cho ông bạn cái này với giá ba đồng rưởi được chưa?

Ông đừng tưởng bở! chúng tôi qua mua thành phố khác.

Nghĩ xem chúng ta làm được gì khi mua cái lốp như thế?

Phải gắng thôi . Thà đi bằng vành xe hơn là nộp cho hắn dù chỉ là 10 xu.

 Em nghĩ một gã buôn bán là gì không? Y chang như hắn nói, hắn chẳng có sức đâu để làm cái nghề này. Nhưng câu đó mới là tay buôn thứ thiệt. Giờ em hiểu ra chưa? Bà con ta hay thấy mấy cái bảng hiệu dọc đường nào là Service Club, Luncheon Tuesday, Colmado Hotel . THứ nào cũng hân hoan chào đón anh em cả . Như Service Club, bạn bè kể lại như sau: cha hắn cho con bò tơ bảo hắn về nhờ Service Club lo liệu giúp , thằng bạn cho là tốt rồi nhưng từ đó trở đi chẳng nghe chút gì về cái Service đó cả . Ta cho là hắn bị lừa.

Mấy tên lái buôn một là láo hai là lường! Nhưng miệng lưỡi họ nói ngon ơ..

Điều quan trọng này phải nhớ nằm lòng . Nếu em đi ăn cắp một chiếc lốp xe thì em là tên ăn cắp , nhưng hắn  tìm cách này cách nọ đánh cắp 4 đô la của em sau khi lường bán cho em cái lốp hư kia thì hắn bảo đây chỉ là chuyện bán buôn thôi

Danny ở hàng ghế sau đang cần một ly nước kìa!

Phải nán thôi. Không có nước ở đây đâu.

Tất cả lắng nghe xem --hình như đằng sau ?

Không biết chuyện gì?

Tiếng động truyền đi qua giàn xe đưa tới.

Rồi đến lớp đệm máy có vấn đề gì đây.Phải gắng mà đi đã. Nghe kìa, nó hú lên từng hồi kìa. Thôi gắng tìm nơi nào tốt mà cắm trại lại rồi ta cũng lo liệu ổn thôi. 

Mà kìa, lạy Chúa Toàn Năng, thức ăn hết rồi, tiền cũng cạn, và chẳng còn tiền để mua xăng nữa ? Làm sao đây? lớp đệm máy?

Danny hàng ghế sau đang cần ly nước. Đứa em nhỏ quá khát!

Hãy nghe lớp đệm máy đang hú?

Tìm ra rồi. Hư chỗ này đây. Ống và nắp đều hư hết. Phải sửa lại hết. Cất lớp vỏ này lại, cắt ra chèn vào những khoảng khuyết .

xe ngổn ngang cạnh đường, lớp sửa máy lớp vá bánh. 

Xe ì ạch bò theo Xa Lộ 66 như những con vật bị thuơng, chúng như hổn hển phấn đấu sinh tồn. Nóng quá, làm lỏng lẻo bao mối nối trong xe, lơi dần vòng bi,thân xe kêu bần bật.

Danny đang khát nước!

Thiên hạ đang di tản theo xa lộ 66. Con đường kiên cố lấp loáng  như mặt gương dưới ánh mặt trời, xa xa sức nóng lung linh làm mặt đường trông y hồ nước.

Danny quá khát nó cần một ly nước gấp?

Nhưng em phải đợi, đứa em nhỏ tội nghiệp kia ơi. Em sốt quá !Tới trạm xăng kế tiếp mới có, bà con nói vậy.

Hai trăm năm mươi ngàn dân đã bươn qua lộ này ; năm mươi ngàn chiếc xe cũ rích , đời mạt hạng - chúng như đàn thú bị thuơng phì phò phun hơi.

Bao xác xe vứt lại dọc đường. Ôi, chuyện gì đã tới với đám xe này? Số phận bà con ngồi trong xe ra sao? Họ còn lết bộ nỗi không? Giờ họ tới ngang đâu? Những người can đảm này từ quê nào tới? Do đâu họ có niềm tin dữ dội đến thế?

Và đây là câu chuyện mà bạn khó lòng tin được, nhưng nó có thật , lắm lúc buồn cười nhưng nó đẹp biết bao. Có gia đình 12 người bị ép buộc phải rời đất đai của họ. Không xe, họ đành chất hết mọi thứ lên chiếc xe kéo rồi kéo  dọc theo xa lộ 66 vừa chờ ai đó giúp? Một lúc sau có chiếc xe 4 cửa giúp họ; 5 người ngồi được trong xe, 7 người còn lại ngồi trên chiếc xe kéo kia cùng thêm con chó. Qua  hai lần nhờ xe, cả nhà, họ đến được Cali. Người cứu họ nuôi ăn họ . Đây là câu chuyện thật.  Nhưng tại sao họ can đảm thế? Niềm tin mãnh liệt nào tự dấy lên trong mỗi người? Có ít điều dạy cho ta được niềm tin trên.
  
Hàng hàng lớp lớp người di tản bỏ lại đằng sau bao nỗi kinh hoàng. Những chuyện không ngờ từng xảy ra với họ; từ nỗi niềm cay đắng do lòng người tàn độc nhưng cũng nhờ đó phát sinh ra vẻ đẹp của một niềm tin luôn luôn rực sáng.
 John E. Steinbeck 1939

 HẾT CHAPTER 12
DHL  translation 7/11/2015

============================================ 

NGUYÊN TÁC TIẾNG ANH 

HIGHWAY 66 IS THE main migrant road. 66—the long concrete path across the country, waving gently up and down on the map, from the Mississippi to Bakersfield—over the red lands and the gray lands, twisting up into the mountains, crossing the Divide and down into the bright and terrible desert, and across the desert to the mountains again, and into the rich California valleys.

66 is the path of a people in flight, refugees from dust and shrinking land, from the thunder of tractors and shrinking ownership, from the desert’s slow northward invasion, from the twisting winds that howl up out of Texas, from the floods that bring no richness to the land and steal what little richness is there. From all of these the people are in flight, and they come into 66 from the tributary side roads, from the wagon tracks and the rutted country roads. 66 is the mother road, the road of flight.

Clarksville and Ozark and Van Buren and Fort Smith on 64, and there’s an end of Arkansas. And all the roads into Oklahoma City, 66 down from Tulsa, 270 up from McAlester. 81 from Wichita Falls south, from Enid north. Edmond, McLoud, Purcell. 66 out of Oklahoma City; El Reno and Clinton, going west on 66. Hydro, Elk City, and Texola; and there’s an end to Oklahoma. 66 across the Panhandle of Texas. Shamrock and McLean, Conway and Amarillo, the yellow. Wildorado and Vega and Boise, and there’s an end of Texas. Tucumcari and Santa Rosa and into the New Mexican mountains to Albuquerque, where the road comes down from Santa Fe. Then down the gorged Rio Grande to Las Lunas and west again on 66 to Gallup, and there’s the border of New Mexico.

And now the high mountains. Holbrook and Winslow and Flagstaff in the high mountains of Arizona. Then the great plateau rolling like a ground swell. Ashfork and Kingman and stone mountains again, where water must be hauled and sold. Then out of the broken sun-rotted mountains of Arizona to the Colorado, with green reeds on its banks, and that’s the end of Arizona. There’s California just over the river, and a pretty town to start it. Needles, on the river. But the river is a stranger in this place. Up from Needles and over a burned range, and there’s the desert. And 66 goes on over the terrible desert, where the distance shimmers and the black center mountains hang unbearably in the distance. At last there’s Barstow, and more desert until at last the mountains rise up again, the good mountains, and 66 winds through them. Then suddenly a pass, and below the beautiful valley, below orchards and vineyards and little houses, and in the distance a city. And, oh, my God, it’s over.

The people in flight streamed out on 66, sometimes a single car, sometimes a little caravan. All day they rolled slowly along the road, and at night they stopped near water. In the day ancient leaky radiators sent up columns of steam, loose connecting rods hammered and pounded. And the men driving the trucks and the overloaded cars listened apprehensively. How far between towns? It is a terror between towns. If something breaks—well, if something breaks we camp right here while Jim walks to town and gets a part and walks back and—how much food we got?

Listen to the motor. Listen to the wheels. Listen with your ears and with your hands on the steering wheel; listen with the palm of your hand on the gear-shift lever; listen with your feet on the floor boards. Listen to the pounding old jalopy with all your senses, for a change of tone, a variation of rhythm may mean—a week here? That rattle—that’s tappets. Don’t hurt a bit. Tappets can rattle till Jesus comes again without no harm. But that thudding as the car moves along—can’t hear that—just kind of feel it. Maybe oil isn’t gettin’ someplace. Maybe a bearin’s startin’ to go. Jesus, if it’s a bearing, what’ll we do? Money’s goin’ fast.

And why’s the son-of-a-bitch heat up so hot today? This ain’t no climb. Le’s look. God Almighty, the fan belt’s gone! Here, make a belt outa this little piece a rope. Le’s see how long—there. I’ll splice the ends. Now take her slow—slow, till we can get to a town. That rope belt won’t last long.

’F we can on’y get to California where the oranges grow before this here ol’ jug blows up. ’F we on’y can.

And the tires—two layers of fabric worn through. On’y a four-ply tire. Might get a hundred miles more outa her if we don’t hit a rock an’ blow her. Which’ll we take—a hunderd, maybe, miles, or maybe spoil the tubes? Which? A hunderd miles. Well, that’s somepin you got to think about. We got tube patches. Maybe when she goes she’ll only spring a leak. How about makin’ a boot? Might get five hunderd more miles. Le’s go on till she blows.

We got to get a tire, but, Jesus, they want a lot for a ol’ tire. They look a fella over. They know he got to go on. They know he can’t wait. And the price goes up.

Take it or leave it. I ain’t in business for my health. I’m here a-sellin’ tires. I ain’t givin’ ’em away. I can’t help what happens to you. I got to think what happens to me.

How far’s the nex’ town?

I seen forty-two cars a you fellas go by yesterday. Where you all come from? Where all of you goin’?

Well, California’s a big State.

It ain’t that big. The whole United States ain’t that big. It ain’t that big. It ain’t big enough. There ain’t room enough for you an’ me, for your kind an’ my kind, for rich and poor together all in one country, for thieves and honest men. For hunger and fat. Whyn’t you go back where you come from?

This is a free country. Fella can go where he wants.

That’s what you think! Ever hear of the border patrol on the California line? Police from Los Angeles—stopped you bastards, turned you back. Says, if you can’t buy no real estate we don’t want you. Says, got a driver’s license? Le’s see it. Tore it up. Says you can’t come in without no driver’s license.

It’s a free country.

Well, try to get some freedom to do. Fella says you’re jus’ as free as you got jack to pay for it.

In California they got high wages. I got a han’bill here tells about it.

Baloney! I seen folks comin’ back. Somebody’s kiddin’ you. You want that tire or don’t ya?

Got to take it, but, Jesus, mister, it cuts into our money! We ain’t got much left.

Well, I ain’t no charity. Take her along.

Got to, I guess. Let’s look her over. Open her up, look a’ the casing—you son-of-a-bitch, you said the casing was good. She’s broke damn near through.

The hell she is. Well—by George! How come I didn’ see that?

You did see it, you son-of-a-bitch. You wanta charge us four bucks for a busted casing. I’d like to take a sock at you.

Now keep your shirt on! I didn’ see it, I tell you. Here—tell ya what I’ll do. I’ll give ya this one for three-fifty.

You’ll take a flying jump at the moon! We’ll try to make the nex’ town.

Think we can make it on that tire?

Got to. I’ll go on the rim before I’d give that son-of-a-bitch a dime.

What do ya think a guy in business is? Like he says, he ain’t in it for his health. That’s what business is. What’d you think it was? Fella’s got—See that sign ’longside the road there? Service Club. Luncheon Tuesday, Colmado Hotel? Welcome, brother. That’s a Service Club. Fella had a story. Went to one of them meetings an’ told the story to all them business men. Says, when I was a kid my ol’ man give me a haltered heifer an’ says take her down an’ git her serviced. An’ the fella says, I done it, an’ ever’ time since then when I hear a business man talkin’ about service, I wonder who’s gettin’ screwed. Fella in business got to lie an’ cheat, but he calls it somepin else. That’s what’s important. You go steal that tire an’ you’re a thief, but he tried to steal your four dollars for a busted tire. They call that sound business.

Danny in the back seat wants a cup a water.

Have to wait. Got no water here.

Listen—that the rear end?

Can’t tell.

Sound telegraphs through the frame.

There goes a gasket. Got to go on. Listen to her whistle. Find a nice place to camp an’ I’ll jerk the head off. But, God Almighty, the food’s gettin’ low, the money’s gettin’ low. When we can’t buy no more gas—what then?

Danny in the back seat wants a cup a water. Little fella’s thirsty. Listen to that gasket whistle.

Chee-rist! There she went. Blowed tube an’ casing all to hell.

Have to fix her. Save that casing to make boots; cut ’em out an’ stick ’em inside a weak place.

Cars pulled up beside the road, engine heads off, tires mended. Cars limping along 66 like wounded things, panting and struggling. Too hot, loose connections, loose bearings, rattling bodies.

Danny wants a cup of water.

People in flight along 66. And the concrete road shone like a mirror under the sun, and in the distance the heat made it seem that there were pools of water in the road.

Danny wants a cup a water. He’ll have to wait, poor little fella. He’s hot. Nex’ service station. Service station, like the fella says.

Two hundred and fifty thousand people over the road. Fifty thousand old cars—wounded, steaming. Wrecks along the road, abandoned. Well, what happened to them? What happened to the folks in that car? Did they walk? Where are they? Where does the courage come from? Where does the terrible faith come from?

And heres a story you can hardly believe, but it’s true, and it’s funny and it’s beautiful. There was a family of twelve and they were forced off the land. They had no car. They built a trailer out of junk and loaded it with their possessions. They pulled it to the side of 66 and waited. And pretty soon a sedan picked them up. Five of them rode in the sedan and seven on the trailer, and a dog on the trailer. They got to California in two jumps. The man who pulled them fed them. And that’s true. But how can such courage be, and such faith in their own species? Very few things would teach such faith.

The people in flight from the terror behind—strange things happen to them, some bitterly cruel and some so beautiful that the faith is refired forever.

John E. Steinbeck