CHAPTER 14: THE GRAPES OF WRATH
'TA VÀ CHÚNG TA
Bản Lĩnh thì phải vuơn, phải vấp ngã, phải đau đớn thậm chí còn phải lỗi lầm nhiều thứ. Có những bước tiến lên, đôi lần ngã lại phía sau, nhưng chỉ lui nửa bước thôi, Bản Lình không bao giờ được bước lui trọn bước. .."
John Steinbeck -CH 14 quote
VÙNG ĐẤT BỜ TÂY lo âu khi thay đổi bắt đầu ló dạng. Mấy tiểu bang miền Tây họ lo như ngựa sợ tiếng sấm trong giông bão. Các ông chủ lớn chẳng khác gì. Họ nơm nớp lo lắng, hồi hộp vu vơ không duyên cớ; đó là bản chất tự nhiên khi có sự thay đổi nào đó trong đời. Những đại gia bắt đầu cảm nhận nhạy bén tức thời về sự mở rộng của chính phủ, sự đoàn kết của các hội đoàn lao động; sự đình công chống lại các sắc thuế mới, các kế hoạch nào đó chẳng cần biết những thứ này là hậu quả không phải là nguyên nhân.
Các vị nên biết chuyện này là hậu quả chứ không phải nguyên nhân đâu nhé! Nhiều nguyên nhân lắm, nhưng nó nằm sâu và thật dễ hiểu; đó là cái bụng đói meo- lặp lui lặp tới hàng triệu lần. Cái đói của một linh hồn đơn côi, đói niềm vui, đói về sự bảo vệ, nó cứ lặp lại hàng triệu lần. Nó làm cho cơ bắp và trí lực đau nhừ không còn ngoi lên nỗi, để làm việc, để phát triển và kiến tạo. Nó cứ lặp lại hàng triệu lần như thế. Lần cuối để phá sạch khả năng của một gã đàn ông là gì? Bắp thịt rệu rã không còn làm nỗi, trí óc mỏi nhừ không nghĩ ra một điều tuy giản dị khi anh ta muốn mình là một người đàn ông đúng nghĩa. Từ đó anh có thể đi xây bức vách, dựng căn nhà, con đập. Trong bức tường, căn nhà hay con đập đó có gì đúng với gã đàn ông có bản lĩnh, thế thôi.Và, từ ý nghĩa của một "Bản Lĩnh" (Manself- Nguyên Văn) trong những thứ dó, lấy về tuơng xứng từ những thứ đã bỏ ra.
Anh ta phải gắng hết cơ bắp để nâng các vật nặng, phải biết tưởng tượng để vạch ra những đường thẳng rõ nét. Đã là "Bản Lĩnh" , khác với những thứ vô cơ và hữu cơ khác trong vạn vật; đó là lớn lên từ công việc, nâng cao bằng nhận thức, tiến lên do thành tựu. Đó là gì cho anh khẳng định mình là đàn ông trong khi các lý thuyết thì thay đổi và sụp đổ. Các trường phái cùng triết lý, khi mà các luống tư duy hẹp hòi, đen tối, quốc gia, tôn giáo, kinh tế, đếu phát triển và lại phân tán chia rẽ.
Bản Lĩnh thì phải vuơn, phải vấp ngã , phải đau đớn thậm chí còn phải lỗi lầm nhiều thứ. Có những bước tiến lên, đôi lần ngã lại phía sau, nhưng chỉ lui nửa bước thôi, Bản Lĩnh không bao giờ cho phép bạn được bước lui trọn bước. Đó là điều bạn cần nói cho được, biết và biết cho rõ ràng. Điều bạn nên biết khi những quả bom do những chiếc máy bay đen trui trủi thả lên nơi chốn chợ đò, khi tù nhân bị nhốt như heo, khi từ ống cống tuôn ra nền đất bao thân thể nát tan. Ngang đây bạn sẽ hiểu. Nếu bạn không chọn những bước đi như thế, nếu sự đau nhức lúc lao mình về trước đã hết đó là lúc những trái bom kia không còn dội nữa, họng chúng ta không còn bị cắt. Chúng ta chỉ lo sợ bom tuy ngưng rơi nhưng máy bay ném bom vẫn còn đó-vì mọi trái bom là bằng chứng rằng loài ma kia vẫn chưa chết hẳn. Nỗi sợ hãi vẫn còn đó khi các cuộc đình công ngưng rồi nhưng các đại chủ gia kia vẫn còn tồn tại -vì từng cuộc đình công tuy nhỏ nhưng vẫn đánh đau vào họ vì đó là bằng chứng các bước tiến kia đã bị tước đoạt. Và điều này bạn nên biết-có nỗi sợ là lúc bản lĩnh của bạn sẽ không còn can trường chịu đựng mà lại chết do một khái niệm, với vấn đề này bản chất quyết định , và thứ phẩm chất này chính là bản lĩnh, khác xa đối với vạn vật.
*****
Mấy tiểu bang miền Tây bắt đầu âu lo về sự trở mình nào đó bắt đầu trổi dậy từ các tiểu bang Texas, Kansas cùng Arkansas, New Mexico, Arizona rồi đến California. Có một gia đình phải lìa bỏ đất đai mình đang sống. Người cha mượn tiền ngân hàng, nay ngân hàng đòi lấy đất của họ. Và công ty lo về đất đai dưới sự sai khiến của ngân hàng sau khi tịch thu đất đai, lại cho máy kéo chứ không phải các gia đình nông dân này làm việc cho họ.
Máy kéo có xấu xa không? Sức mạnh máy móc đang làm nên những luống cày mới - dài thăm thẳm có xấu xa không? Nếu máy kéo của chúng ta- không phải của tôi-mà của chúng ta, thì tốt biết bao? Những luống cày mới kia cho chúng ta thì đó là điều quá đẹp, quá hay. Từ đó chúng ta sẽ đem lòng yêu mến máy kéo, cũng như yêu quý mảnh đất vì đó là của chúng ta.
Nhưng, máy kéo chỉ làm hai điều:
-Cày đất lên.
- Bứng chúng ta ra khỏi mảnh đất thân yêu
một khác biệt nhỏ giửa chiếc máy cày và chiếc xe tăng. Tuy cả hai đều chung công việc dồn nén, hù doạ làm thương tổn người dân. Chúng ta hãy nhìn ra chuyện này.
Có một gã cùng gia đình bị đẩy ra khỏi vùng đất sinh sống. Tất cả đều dồn lên chiếc xe cũ, rệu rã theo xa lộ chính để buơn bả về hướng tây.
-Đất mất rồi, chiếc máy cày kia đã phá hết? Giờ ta quá hoang mang, cô độc!
Một đêm, gia đình đó dừng tạm bên con muơng bên đường, rồi một gia đình khác ghé đến cả hai cùng cắm lều tạm nghỉ bên nhau. Hai gã đàn ông, họ cùng ngồi xổm nói chuyện, đàn bà , con trẻ ngồi bên lắng nghe. Nếu bạn ghét chuyện đổi thay và sợ hai chữ "cách mạng', đây là cái nên tránh. Hãy để hai kẻ kia xa nhau, phải tìm cách gây cho họ thù oán, sợ , nghi ngờ lẫn nhau. Đây là cái 'phôi thai' (anlage) là điều căn bản nhất mà ông bạn sợ. Điều đáng sợ cho bạn là 'mầm mống' (zygote)?
Từ cái phôi sau:
-Đất của ta mất rồi!
Giờ thay đổi, câu ta thán đó sẽ nhân rộng ra thành cái mà ông bạn không ưa chút nào đó là:
-Đất chúng ta đã mất rồi!
Mối nguy hiểm nằm ở điểm này. Khi hai gã đàn ông mất đất kia không đứng riêng lẽ mà cùng nhau 'tạo loạn' (perplexed as one)
Từ "cái chúng ta" nguyên thuỷ đó nó sẽ tiếp tục lớn mạnh tạo thành một thứ nguy hiểm hơn nữa đó là:
-Thức ăn ta ít quá!
cộng thêm:
-Ta không còn gì cả.
Từ hai vấn nạn này nó sẽ quyện lại với nhau tạo thành một tổng hợp:
-Chúng ta quá ít thức ăn!
Nỗi khổ này lên đường tạo thành hành động, một chuyển động đã có hướng. Mỗi khi đã có phuơng hướng thì đất, máy cày, lại là của chúng ta.
Hai gã ngồi xổm dưới con mương bên lộ cạnh ngọn lửa nhỏ. Om thịt sườn kho trên đó. Những cặp mắt kiên trì (stone-eyed) của đàn bà đang ngồi sau họ. Lũ trẻ dồn hết tâm trí lắng nghe nhưng chẳng hiểu tí nào? Màn đêm buông xuống từ lâu. Con nhỏ bị lạnh! thôi lấy cái mền này, bằng nỉ đấy. Đây là chiếc mền của mẹ ta, hãy lấy đắp cho bé. Đây là phút ban sơ của những trái bom, là những nối kết ban đầu từ 'ta' và 'chúng ta'.
Những thứ mà quý vị sở hữu, nếu người dân đều hiểu được là của quý vị thì các nguòi giữ lấy. Nếu quý vị phân biệt nguyên nhân khác với hệ quả, nếu quý vị hiểu được rằng Paine,,, Jefferson, là hệ quả không phải là nguyên nhân quý vị vẫn có quyền tồn tại. Nhưng quý vị chẳng hề biết. Do sức mạnh của quyền tư hữu làm tê cứng quý vị vào trong chữ 'TA' to tướng, cách ly vĩnh viễn quý vị với hai chữ "CHÚNG TA".
Giờ những tiểu bang bờ miền Tây đang lo lắng sự manh nha của thay đổi. Nhu cầu hằng kích thích tư tưởng, và tư tưởng dẩn dắt đến hành động. Cả nửa triệu người đang di cư trên đất nước này; một triệu người đang bất mãn, sẵn sàng ra đi; ngót mười triệu người bắt đầu cảm thấy lo âu.
Những chiếc máy cày đang lật lên nhiều luống cày trên bao mảnh đất dân đã bỏ đi./.
DHL edition 13/9/2019
Riêng tặng DÂn Oan Việt Nam
No comments:
Post a Comment