CHÚNG TÔI CHỈ CÓ MƯỜI XU THÔI!
Có chiếc Nash, bốn cửa dừng lại bên đường. Băng sau chiếc xe nào túi nào xách, song nồi chất cao gần đụng trần. Có hai đứa nhỏ ngồi mọp trên đó. Trên mui xe họ cột nệm, cùng một tấm vải lều đã xếp lại, các lỗ vãi lều được buộc chặt vào mui. Chiếc xe trờ tới cột bán xăng. Gã đàn ông có khuôn mặt mập cùng mái tóc đen chậm chạp bước ra.Hai đứa con nít trườn ra khỏi đống đồ nhảy xuống đất.
Mae vòng qua quày hàng bước gần ra đứng gần cửa. Gã đàn ông bận chiếc quần nỷ xám, chiếc sơ mi xanh đậm, lưng nách ướt đẫm mồ hôi. Hai đứa nhỏ chẳng có gì ngoài chiếc quần treo vá víu tả tơi. Tóc chúng vàng nhạt, dựng đứng đều nhau như bàn chải. Hai khuôn mặt dính đầy bụi đường. Chúng đi tới vũng bùn dưới vòi nước gần đó, thọc ngón chân xuống nghịch bùn.
Gã đó giờ lên tiếng:
-Xin bà làm ơn cho chúng tôi ít nước được không bà ?
Khuôn mặt Mae lộ vẻ khó chịu:
-Được, cứ lấy đi.
Mae chỉ nhìn phớt qua gã, bà ta trả lời một cách miễn cưỡng.
"Mình lại phải canh chừng vòi nước đây nữa."
Mắt Mae chăm chú nhìn gã chậm chạp mở nắp két nước, xong cho đầu vòi nước vào trong. Trong xe có người đàn bà, mái tóc hoe hoe nói vọng ra:
-Anh coi có mua được ở đây không đó?
Gã rút vòi lại xong đóng lại nắp két nước. Hai đứa bé tranh nhau bỏ vòi nước vào miệng uống ngon lành. Gã giờ bỏ cái mũ đen bẩn thỉu xuống, cố đứng một cách khiêm tốn đàng hoàng trước tấm kiếng tiệm hàng:
-Thưa bà, bà có thể bán cho chúng tôi một ổ bánh mỳ được không?
-Đây không phải là chợ tạp hoá ông à. Bánh mỳ tiệm này chỉ làm săng wich thôi.
Mae lạnh lùng trả lời.
Mae lạnh lùng trả lời.
-Thưa bà, chúng tôi hiểu.
Gã càng gắng giữ vẻ lễ phép:
-Chúng tôi chỉ cần một miếng bánh mỳ, ngoài ra không có đòi hỏi gì hơn bà à.
-Nếu chúng tôi bán mỳ không thì chúng tôi sẽ hết mỳ?
Người đàn ông khẩn nài:
-Chúng tôi đói lắm bà ơi!
-Thế sao không mua sandwich hả ? Ỏ đây làm sandwich hamburgs tuyệt ngon?
-Chắc chắn là chúng tôi rất thích. Nhưng chúng tôi không thể nào mua được. Tất cả nhà chúng tôi đây chỉ có đồng 10 xu này thôi thưa bà.
a dime (10 cent) 1930s
a dime (10 cent) 1930s
Giọng anh càng thêm lúng túng, bẻn lẽn:
-Chúng tôi chỉ mua được ngần này thôi.
Mae tiếp tục tìm cách từ chối:
-Nhưng làm gì có mỳ 10 xu, anh không mua được đâu. Mỳ không một ổ giá mười lăm xu lận!
Từ phía sau, bất ngờ giọng Al nói lớn:
-Thôi Chúa ơi! này bà Mae đưa mỳ cho họ đi!
-Làm vậy thì mỳ chúng ta hết thì làm sao? xe mỳ chưa đến mà?
-Hết quái gì? Giọng Al bất mãn, bứt rứt, mắt anh tiếp tục ngó xuống mớ rau xà lách đang trộn.
Mae, nhún đôi vai mập ú của bà ta hướng mắt nhìn hai người tài xế xe tải biểu lộ sự chống đối của mình.
Bà hé cửa, người kia bước vào. Người anh bốc lên mùi mồ hôi nồng nặc. Hai đứa con đi bên anh lập tức chạy ngay tới thẩu kẹo nhìn trân trối- không phải chỉ cách nhìn ước ao, hi vọng, thèm khát mà là cái nhìn sững sốt sao trên đời lại có thẩu kẹo lớn thế kia ?
Hai em bé thân hình và khuôn mặt giống nhau. Một đứa đưa ngón chân gãi gãi vào mắt cá chân kia. Đứa kia nói nho nhỏ gì đó với nhau. Cánh tay chúng duỗi thẳng, để nguyên bàn tay đang nắm chặt lộ lên qua làn vải mỏng của cặp quần treo.
Mae kéo hộc; bà lôi ra một ổ mỳ dài còn nguyên trong bọc giấy:
Hai em bé thân hình và khuôn mặt giống nhau. Một đứa đưa ngón chân gãi gãi vào mắt cá chân kia. Đứa kia nói nho nhỏ gì đó với nhau. Cánh tay chúng duỗi thẳng, để nguyên bàn tay đang nắm chặt lộ lên qua làn vải mỏng của cặp quần treo.
Mae kéo hộc; bà lôi ra một ổ mỳ dài còn nguyên trong bọc giấy:
-Này, đây là loại mười lăm xu này.
Gã đàn ông đội lại mũ. Anh gắng giữ lễ độ, giọng nao núng:
-Xin bà...gắng cắt bớt bán cho chúng tôi được không?
Giọng Al giờ đây nghe như gầm lên:
-Mẹ kiếp, Mae đưa hết mỳ cho họ đi!
Gã quay sang phía Al:
-Thưa ông, chúng tôi chỉ mua mười xu thôi, chúng tôi sắp đến California rồi.
Mae, giọng buông xuôi:
-Thôi, ông trả mười xu cho ổ mỳ này cũng được.
-Như vậy thì ...lỗ của bà mất... ?
-Thôi, lấy đi - Al bảo ông lấy ổ mỳ này đi đó mà.
-Thôi, lấy đi - Al bảo ông lấy ổ mỳ này đi đó mà.
Vừa nói, Mae đẩy ổ mỳ còn nguyên gói giấy lên mặt quày hàng. Gã đàn ông vội thọc tay lấy cái túi da nhỏ để sâu trong túi sau ra. Anh ta mở dây buộc cho cái túi mở rộng. Cái túi mang nặng những đồng bạc cắc, vài tờ bạc giấy bẩn thỉu.
-Cột chặt như vậy trông buồn cười thật, thưa bà.
Anh ta xin lỗi, tìm cách giải thích.
Anh ta xin lỗi, tìm cách giải thích.
-Chúng tôi phải đi hàng ngàn dặm đường, chúng tôi cũng không biết chúng tôi có đến được hay không nữa?
cảnh 2 đứa bé trước thẩu kẹo lớn trong phim Grapes of Wrath
Anh dùng ngón trỏ, móc vài đồng cắc trong túi da ra để tìm đồng mười xu. Bỏ mười xu trả trên quày xong anh còn sót lại đồng một xu (penny). Định bỏ lại đồng penny vào túi, mắt anh bỗng dừng lại. Hình ảnh hai đứa con đang đứng nhìn sững vào thẩu kẹo. Anh từ từ bước lại bên hai con.
-Thưa bà, kẹo này giá một xu phải không?
Anh đưa tay chỉ vào những cái kẹo bạc hà dài dài trong cái thẩu lớn.
Mae bước tới nhìn:
-Kẹo loại nào đây?
-Thưa đây, mấy thứ dài và có sọc này đây.
Hai đứa bé ngước mắt nhìn vào phản ứng trên khuôn mặt Mae. Chúng nín thở, miệng hơi hé, nửa tấm thân trần của chúng bất động...
-Ồ...kẹo này hả? hai cái một xu.
-Hay quá, bán cho tôi hai cái.
Nói xong anh trịnh trọng đặt một xu bằng đồng lên mặt quày. Hai đứa con giờ mới nhẹ thở ra. Mae lấy hai chiếc kẹo dài ra khỏi thẩu.
-Này cầm lấy hai con.
anh mừng rỡ nói.
anh mừng rỡ nói.
Hai đứa bé rụt rè bước lại. Mỗi đứa cầm một cây, xong cầm một bên tay và không nhìn vào cái kẹo, chúng nhìn nhau miệng cười như vẻ ngượng ngùng.
-Xin cám ơn bà.
Nói xong người cha cầm lấy ổ mỳ tiến ra phía cửa. Hai đứa con bước chân cứng nhắc đi theo cha mình, mỗi đứa tay cầm chắc cái kẹo dài một bên. Trong xe chúng lổm nhỗm leo qua ghế trước để nằm mọp lên đống đồ phìa băng sau, thu mình vào trên đó cũng y như hai con sóc.
Gã đàn ông giờ nổ máy chiếc xe Nash 'cổ lổ xỉ' phun ra một đám khói xanh nồng nặc mùi dầu. Chiếc xe tiếp tục bò lên Xa Lộ 66 tiếp tục đi về hướng tây.
Hai nguòi tài xế xe tải, Mae cùng Al từ trong tiệm hàng ngồi lặng yên nhìn theo.
Bill Bự giờ lên tiếng:
-Này, kẹo đó chắc không phải hai cái một xu phải không?
-Chuyện đó liên quan gì đến anh không nào?
Giọng Mae nghe gay gắt.
-Ta đoán một cái phải năm xu (nickel) lận? Bill vẫn tiếp tục
Chợt gã tài kia chen vào:
-Thôi chúng ta đi, hết giờ rồi.
Hai người thò tay vào túi quần. Bill bỏ đồng tiền lên quày. Gã kia nhìn vậy cũng thò tay vào túi rồi và cũng đặt theo lên quày giống Bill. Họ xoay người bước ra phía cửa.
Hai người thò tay vào túi quần. Bill bỏ đồng tiền lên quày. Gã kia nhìn vậy cũng thò tay vào túi rồi và cũng đặt theo lên quày giống Bill. Họ xoay người bước ra phía cửa.
-Tạm biệt nhé!
Bill giã từ.
Bill giã từ.
Mae gọi giật lại:
-này ! đợi chút hai anh, còn tiền thối lại đây nè.
-'Thối với 'thiết' quái gì! (you go to hell)
Bill từ chối, tiếng cửa đóng sầm.
Mae yên lặng ngó theo hai gã leo lên chiếc xe tải to đùng, ì ạch, tiếng chiếc xe rú lên sang số chạy đi.
-Al!...Mae kêu Al giọng nho nhỏ...
Anh ngước lên, tay vẫn tiếp tục ép chiếc hamburger mỏng vào trong túi giấy:
-Bà nói gì nữa đây?
-Nhìn này Al...
vừa nói Mae chỉ vào những đồng cắc giữa hai ly cà phê hai gã tài xế vừa uống xong. Có hai đồng nửa đô la ở đó. Al bước tới nhìn cho rõ, xong anh trở lại tiếp tục làm.
-Của hai ông tài đấy, Giọng Mae giờ có vẻ tôn kính...khác với lúc trước thì quá bủn xỉn?
Có mấy con ruồi bay va vào mặt kiếng vội bay đi hướng khác. Cái máy nén nghe ùng ùng một lát xong lại ngưng. Trên con Lộ 66 dòng xe vẫn chạy đều. Xe tải, xe hơi loại tốt, loại 'mạt hạng' (jalopies) ầm ầm chạy qua. Mae đưa chồng dĩa dơ xuống, cạo sạch mấy lớp bánh thừa xuống cái sô. Bà dùng miếng khăn ướt chùi quanh góc dĩa. Mắt bà ta không rời hình ảnh ngoài con lộ, cảnh sống vẫn huyên náo băng qua.
Al lau tay vào tạp dề. Anh ta ngước nhìn tờ giấy gắn vào vách trước lò nướng. Có ba cột ghi dọc trên tấm giấy đó. Al đếm thử cột dài nhất. Anh bước theo quày hàng tới phía cái máy đếm tiền, bấm chuông vào hàng "NO Sale" cùng lấy ra một nắm đồng năm xu.
-Anh làm gì vậy? Mae ngạc nhiên
-Máy thú ba có thể dễ thắng thôi.
Nói xong Al bước tới máy đánh bạc thứ ba và đặt những đồng 5 xu vào chơi. Tới vòng quay thứ 5, đợi lúc 3 cột số đứng yên, lô trúng bắt đầu xổ ra. Al hốt được một nắm đầy bạc cắc bước trở lại quày. Anh bỏ hết chúng vào hộc, đóng mạnh cửa máy đổi tiền lại. Tiếp tục trở lại chỗ làm, anh gạch bỏ những hàng có dấu chấm.
-Máy số Ba coi chừng khách chơi thắng dễ dàng lắm?chúng ta nên thay phiên dời chỗ nó đi.
Vừa mách thế với Mae, anh dở nắp khuấy chầm chậm nồi thịt hầm .
Mae cú thẩn thờ hỏi:
-Ta cứ thắc mắc không biết họ sẽ làm gì ở California được nhỉ ?
-Ai ?
-Thì mấy cha con vừa vào đây đó .
-Chỉ có Chúa mới biết thôi. Tiếng Al cụt lủn.
-Sao mình không cho là họ kiếm ra việc đi?
-Ta biết quái gì để nói. Al vẫn bi quan.
Bà bán hàng nhìn mãi về hướng dọc theo con xa lộ.
-Số xe chở đồ nay tăng lên gấp hai. Chẳng biết khi nào mới ngưng. Cầu cho họ tới nơi toại nguyện.
*****
Có chiếc xe tải to lớn, nặng nề chạy tới, dừng lại. Mae lại vội vàng vớ cái khăn ẩm chùi lại mặt quày. Bà còn chùi sạch sẽ lại cái máy nấu cà phê, bật lửa gas lại cho nó. Còn Al, anh ta hốt nắm củ cải, bóc vỏ sạch. Mặt Mae thoáng vẻ hớn hở khi hai người tài xế mặc đồng phục hé cửa bước vào.
Có chiếc xe tải to lớn, nặng nề chạy tới, dừng lại. Mae lại vội vàng vớ cái khăn ẩm chùi lại mặt quày. Bà còn chùi sạch sẽ lại cái máy nấu cà phê, bật lửa gas lại cho nó. Còn Al, anh ta hốt nắm củ cải, bóc vỏ sạch. Mặt Mae thoáng vẻ hớn hở khi hai người tài xế mặc đồng phục hé cửa bước vào.
-Chào Chị !
-Tôi không là "Chị" với đàn ông đâu nhé!
Tiếng Mae vui vẻ. Hai nguòi cười phá lên làm Mae cười theo.
-Sao, dùng thứ gì đây, hai chàng?
-Ồ, một ly cà phê Java. Bà có bánh gì?
-Kem mứt,kem chuối , kem chocolat và táo.
-Bán tôi bánh táo đi. Khoan đợi chút--cái lớn nhất là gì vậy?
Mae lấy thứ đó xuống đưa mũi ngữi:
-Bánh kem với dứa đây.
-Ồ cắt bán cho tôi một khúc.
...
Trên Xa Lộ 66 xe cộ vẫn tiếp tục gầm rú đi qua.
John E. Steinbeck
hết chapter 15
